ปัญหาการลืมกินยาคุมกำเนิด เป็นปัญหายอดฮิตที่หลาย ๆ คนกังวลใจ เพราะหากลืมกินยาคุมเนิด ก็ส่งผลถึงความเสี่ยงในการตั้งครรภ์มากขึ้น แล้วหากเรา ลืมกินยาคุม 2 วัน จะทำอย่างไรดี แล้วจะมีผลกระทบกับการป้องกันการตั้งครรภ์หรือไม่
ถ้าหากว่าเรา ลืมกินยาคุม 2 วัน จะทำอย่างไรดี เราจะต้องทานยาคุมต่อไปหรือไม่ หรือควรที่จะย้อนกลับมาทานตามเม็ดที่เราลืม หรือควรจะทานย้อนหลังทั้งหมด รวมถึงเม็ดของวันปัจจุบัน หลาย ๆ คน คงตั้งข้อสงสัย ซึ่งเรามีคำตอบมาให้ทุกคนแล้วค่ะ
ทำอย่างไรเมื่อลืมกินยาคุม
โดยทั่วไปแล้ว ยาคุมกำเนิดแบ่งเป็น 2 ชนิด ได้แก่ ยาเม็ดคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวม (Combined Pill) ซึ่งผสมฮอร์โมนสังเคราะห์เอสโตรเจน และโปรเจสเตอโรน และยาเม็ดคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนตัวเดียว (Progesterone-Only Pill) ซึ่งผสมฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนเพียงอย่างเดียว ผู้ที่ลืมกินยาคุมกำเนิด ควรปฏิบัติตามคำแนะนำตามประเภทยาเม็ดคุมกำเนิดที่ใช้อยู่ ดังนี้
สิ่งที่ควรทำสำหรับผู้ที่รับประทานยาคุมแบบฮอร์โมนรวม
ผู้ที่รับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนรวม และลืมกินยานั้น ควรปฏิบัติตัวตามคำแนะนำในการใช้ยาตามแต่กรณี ดังนี้
- ผู้ที่ลืมกินยาคุมจำนวน 1 เม็ด หากลืมกินยาคุมเม็ดใดเม็ดหนึ่งบนแผงไปเพียง 1 เม็ด หรือเริ่มกินยาคุมแผงใหม่ช้าไป 1 วัน ยังไม่ถือว่าเสี่ยงตั้งครรภ์ ควรปฏิบัติ ดังนี้
- รับประทานยาคุมกำเนิดเม็ดล่าสุดที่ลืมกินทันทีที่นึกขึ้นได้ ซึ่งอาจต้องรับประทานยาคุมกำเนิด 2 เม็ดภายในวันเดียว
- รับประทานยาคุมกำเนิดเม็ดที่เหลือตามปกติ
ผู้ที่ลืมกินยาคุมจำนวน 2 เม็ด หรือมากกว่านั้น หากลืมกินยาคุมเม็ดใดเม็ดหนึ่งบนแผง เป็นจำนวน 2 เม็ดหรือมากกว่านั้น หรือเริ่มกินยาคุมแผงใหม่ ช้ากว่า 2 วันขึ้นไป (ช้ากว่า 48 ชั่วโมง หรือมากกว่านั้น) อาจเสี่ยงตั้งครรภ์ ควรปฏิบัติ ดังนี้
- รับประทานยาคุมกำเนิดเม็ดล่าสุดที่ลืมกินทันที ซึ่งอาจต้องรับประทานยาคุมกำเนิด 2 เม็ด ภายในวันเดียว
- ไม่ต้องรับประทานยาคุมเม็ดอื่นที่ลืมกินไปก่อนหน้านั้น
- รับประทานยาคุมกำเนิดเม็ดที่เหลือตามปกติ
- หากลืมกินยาคุมเม็ดที่อยู่ในช่วงสัปดาห์ที่สามบนแผง (เม็ดที่ 15 - 21) ไม่ต้องรับประทานยาคุมเม็ด ที่ไม่ได้ผสมฮอร์โมน (Pill Free Interval) ซึ่งนับตั้งแต่เม็ดที่ 22 ไปจนครบ 28 เม็ด และเริ่มกินยาคุมกำเนิดแผงใหม่ในวันถัดไป
- เลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ หรือสวม ถุงยางอนามัย เมื่อต้องสอดใส่ จนกว่าจะกลับมารับประทานยาคุมกำเนิดวันละ 1 เม็ดตามปกติเป็นเวลา 7 วัน
- ใช้ยาคุมฉุกเฉินในกรณีที่ลืมกินยาคุม เม็ดที่อยู่ช่วงสัปดาห์ที่หนึ่งบนแผง และมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันก่อนหน้านั้น 7 วัน
บทความที่เกี่ยวข้อง : ลืมกินยาคุม ต้องทำอย่างไร ลืมกินยา 1 วัน 2 วัน จะเป็นอะไรไหม วิธีกินยาที่ถูกต้อง
สิ่งที่ควรทำสำหรับผู้ที่รับประทานยาคุมแบบฮอร์โมนตัวเดียว
ปัจจัยสำคัญอีกอย่างสำหรับผู้ที่รับประทานยาเม็ดคุมกำเนิดแบบฮอร์โมนตัวเดียว คือพิจารณาว่ายาคุมที่รับประทานนั้น เป็นดีโซเจสตรีล (Desogestrel) หรือไม่ โดยดูจากส่วนผสมที่ระบุบนฉลาก หรือใบคำแนะนำในการใช้ยา หรือสอบถามจากเภสัชกร หากลืมกินยาคุม ควรปฏิบัติตัวตามคำแนะนำในการใช้ยาตามแต่กรณี ดังนี้
ผู้ที่ลืมกินยาคุมไม่เกิน 3 ชั่วโมง (หรือไม่เกิน 12 ชั่วโมง ในกรณีที่ยาคุมเป็นดีโซเจสตรีล) หากลืมกินยาคุมที่เป็นโปรเจสเตอโรนเพียงอย่างเดียว ภายในเวลาไม่เกิน 3 ชั่วโมง หรือลืมกินยาคุมที่เป็นดีโซเจสตรีล ภายในเวลาไม่เกิน 12 ชั่วโมง ยังไม่ถือว่าเสี่ยงตั้งครรภ์ ควรปฏิบัติ ดังนี้
- รับประทานยาคุมเม็ดล่าสุดที่ลืมกินทันทีที่นึกขึ้นได้
- รับประทานยาคุมเม็ดถัดไปตามเวลาปกติ ซึ่งอาจต้องรับประทานยาคุมกำเนิด 2 เม็ดภายในวันเดียว
ผู้ที่ลืมกินยาคุมช้ากว่า 3 ชั่วโมง (หรือช้ากว่า 12 ชั่วโมง ในกรณีที่ยาคุมเป็นดีโซเจสตรีล) หากลืมกินยาคุมที่เป็นโปรเจสเตอโรนเพียงอย่างเดียว โดยลืมกินเป็นเวลามากกว่า 3 ชั่วโมง หรือลืมกินยาคุมที่เป็นดีโซเจสตรีลช้ากว่า 12 ชั่วโมง นับว่าเสี่ยงตั้งครรภ์ ควรปฏิบัติ ดังนี้
- รับประทานยาคุมกำเนิดทันทีที่นึกขึ้นได้ โดยรับประทานเพียงเม็ดเดียวเท่านั้น แม้จะลืมกินยาคุมเพียงเม็ดเดียว หรือมากกว่านั้น
- รับประทานยาคุมเม็ดถัดไปตามเวลาปกติ ซึ่งอาจต้องรับประทานยาคุมกำเนิด 2 เม็ด ภายในวันเดียว ได้แก่ ยาเม็ดที่กินชดเชยจากที่ลืมรับประทาน และยาเม็ดที่ต้องรับประทานตามปกติ ซึ่งไม่ก่อให้เกิดอันตรายใด ๆ
- รับประทานยาเม็ดที่เหลือทุกวันตามเวลาปกติ
- เลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ หรือใช้วิธีคุมกำเนิดอื่น ๆ ร่วมด้วยเป็นเวลา 2 วันหลังจากต้องรับประทานยาคุมเม็ดที่ลืมกิน เนื่องจากยาคุมที่เป็นโปรเจสเตอโรนอย่างเดียวจะใช้เวลา 2 วันเพื่อสร้างมูก ที่ปากมดลูกป้องกันอสุจิไม่ให้เข้าไปปฏิสนธิกับไข่ ทั้งนี้ เอกสารกำกับยา ที่แนบมากับยาคุม อาจจะระบุให้สวมถุงยางอนามัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์เป็นเวลา 7 วันหลังจากวันที่รับประทานยาคุมเม็ดที่ลืมกิน เนื่องจากยาจะใช้เวลาเจ็ดวัน เพื่อออกฤทธิ์หยุดการตกไข่
- พิจารณาใช้ยาคุมฉุกเฉินในกรณีที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกันภายในช่วงสองวัน หลังจากที่ลืมกินยาคุม หรือปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรร่วมด้วย
บทความที่เกี่ยวข้อง : ผลข้างเคียงที่เกิดจาก การกินยาคุมกำเนิด
ทานยาคุมอย่างไร หากเกิดกรณีลืม
- กรณีลืมรับประทาน 1 เม็ด หรือ 1 วัน
ให้รับประทานยาทันทีที่นึกได้ และรับประทานยาเม็ดต่อไปเช่นเดิม (ในวันนั้นจะได้ทานยาทั้งหมด 2 เม็ด) คือทานเม็ดที่ลืมทันที และเม็ดที่จะต้องทานวันนั้น จะต้องทานตามเวลาเดิมเหมือนปกติ
- กรณีลืมรับประทาน 2 เม็ด ในสัปดาห์ที่ 1 - 2 (14 เม็ดแรก)
ให้รับประทานยา 2 เม็ดทันทีที่นึกได้ และรับประทานยาอีก 2 เม็ดในวันถัดไป จากนั้นรับประทานยาตามปกติ และภายใน 7 วันของช่วงที่ลืมรับประทานยา ให้ใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นร่วมด้วย เช่น สวมถุงยางอนามัย เป็นต้น
- กรณีลืมรับประทาน 2 เม็ด ในสัปดาห์ที่ 3 (เม็ดที่ 15 – 21)
ให้ทิ้งยาแผงเดิม และเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ได้เลยในวันนั้น และภายใน 7 วันของช่วงที่ลืมรับประทานยา ให้ใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นร่วมด้วย เช่น สวมถุงยางอนามัย เป็นต้น
- กรณีลืมรับประทานตั้งแต่ 3 เม็ดขึ้นไป
ให้ทิ้งยาแผงเดิม และเริ่มรับประทานยาแผงใหม่ได้เลยในวันนั้น และภายใน 7 วันของช่วงที่ลืมรับประทานยา ให้ใช้วิธีคุมกำเนิดแบบอื่นร่วมด้วย เช่น สวมถุงยางอนามัย เป็นต้น และในเดือนที่ลืมรับประทานยานี้ อาจไม่มีประจำเดือนมา แต่หากไม่มีประจำเดือนมาติดต่อกัน 2 เดือน ควรปรึกษาแพทย์ เนื่องจากอาจเกิดการตั้งครรภ์
ชนิดของยาคุมกำเนิด
ปัญหาการลืมกินยาคุมกำเนิด เป็นปัญหายอดฮิตที่หลาย ๆ คนกังวลใจ เพราะหากลืมกินยาคุมกำเนิด ก็จะเพิ่มความเสี่ยงในการตั้งครรภ์มากขึ้น โดยทั่วไปแล้วยาเม็ดคุมกำเนิดจะมี 2 ชนิด คือ แบบ 21 เม็ด และ 28 เม็ด โดยวิธีการรับประทานยาก็จะแตกต่างกัน คือ
ยาคุมกำเนิดแบบ 21 เม็ด (เป็นเม็ดที่มีฮอร์โมนทั้ง 21 เม็ด)
ให้เริ่มกินเม็ดแรกในวันแรก หรือไม่เกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน จากนั้นให้กินเม็ดต่อ ๆ ไปในเวลาเดียวกันของทุกวันจนหมดแผง เมื่อทานหมดแผงให้เว้น 7 วัน แล้วค่อยเริ่มแผงใหม่
ยาคุมกำเนิดแบบ 28 เม็ด (แบ่งเป็นเม็ดที่มีฮอร์โมน 21 เม็ด อีก 7 เม็ดที่เหลือจะไม่มีฮอร์โมน)
ให้เริ่มกินเม็ดแรกในวันแรก หรือไม่เกินวันที่ 5 ของการมีประจำเดือน และกินต่อเนื่องทุกวันไปจนครบ 28 เม็ด โดยไม่ต้องเว้น 7 วัน เมื่อกินครบ 28 เม็ดก็สามารถเริ่มกินแผงใหม่ได้เลย
บทความที่เกี่ยวข้อง : 100 สิ่งแม่ท้องต้องรู้ ตอนที่ 36 การกินยาคุมช่วงตั้งครรภ์ อันตรายไหม?
การลืมกินยาคุมกำเนิดมีได้หลายกรณี
- ลืมกินเม็ดยาที่ไม่มีฮอร์โมน (เม็ดแป้ง)
ให้แกะเม็ดที่ลืมทิ้งไป และวันถัดไปให้กินเม็ดที่เหลือได้ตามปกติ
- ลืมกินเม็ดยาที่มีฮอร์โมน 1 เม็ด
ให้กินเม็ดที่ลืมทันทีที่นึกได้ และกินเม็ดต่อไปตามเวลาปกติ (นั่นคือในวันนั้น ต้องทานทั้งหมด 2 เม็ด)
- ลืมกินเม็ดยาที่มีฮอร์โมน 2 เม็ดขึ้นไป
ให้กินเม็ดสุดท้ายที่ลืมทันทีที่นึกได้ และกินเม็ดต่อไปตามเวลาปกติ (นั่นคือในวันนั้น จะกินยารวมเป็น 2 เม็ด) ส่วนเม็ดก่อนหน้านั้นที่ลืมกินให้ทิ้งไป และให้ใช้วิธีคุมกำเนิดอื่นร่วมด้วย จนกว่าจะกินยาฮอร์โมนครบ 7 วัน และควรดูว่า
- ถ้าเม็ดที่ลืมเป็น 7 เม็ดแรกของแผง
หากมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน ควรใช้ยาคุมกำเนิดฉุกเฉิน และให้เพศชายใช้ถุงยางอนามัยป้องกันเป็นเวลา 7 วัน
- ถ้าเม็ดที่ลืมเป็น 7 เม็ดสุดท้ายของแผง
กรณี 21 เม็ด เมื่อกินแผงนั้นหมดให้เริ่มแผงใหม่เป็นเม็ดฮอร์โมนทันที โดยไม่ต้องเว้น 7 เม็ด
กรณี 28 เม็ด ให้ทิ้งเม็ดที่ไม่มีฮอร์โมนไปเลย และเริ่มกินยาคุมกำเนิดแผงใหม่ในวันถัดไป
ที่มา : สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา , พบแพทย์ , อภินันท์เภสัช
มีข้อสงสัยเรื่องการตั้งครรภ์ หรือมีคำถามเรื่องการเลี้ยงลูกหรือเปล่าคะ? ติดตามอ่านบทความ หรือสอบถามสิ่งที่คุณอยากรู้ผ่านแอปของเราได้เลย
ดาวน์โหลด theAsianparent แอปพลิเคชัน ทั้ง IOS และ Android ได้แล้ววันนี้!
